بررسی تطبیقی میزان جامعه پذیری لیلی در منظومۀ عربی و منظومۀ نظامی

چکیده پژوهش حاضر سعی دارد که براساس مکتب آمریکایی با تکیه بر رویکرد نقد اجتماعی، به بررسی ویژگی­های شخصیّتی لیلی، میزان حضور و ظهور او در دو داستان، شیوه و نوع تلاش­های او برای دیدار با مجنون و نقض قاعدۀ ازداوج سنّتی بدون عشق و عوامل مؤثّر در عفّت­ورزی او را مورد بررسی قرار دهد. در هر دو منظومه، لیلی با وجود دربند بودنش و برخلاف تصوّر عامیانه، حالتی بین تسلیم­پذیری و طغیانگری دارد، گرچه این طغیانگری در منظومۀ نظامی اوج می­گیرد. او با کمال عفّت­ورزی که در داستان عربی بیشتر جنبۀ عرفی دارد ولی در فارسی جنبۀ شرعی، بسیار فکورانه و با حالتی محتاطانه و شجاعانه، در متن داستان حضور می­یابد و پا به پای مجنون ابراز وجود می­کند تا بلکه قاعدۀ حاکم بر جامعه را نسبت به خود نقض کند، گرچه زن بودنش در نهایت نقشه­های او را ناکام می­­گذارد.